Starfsgreinasambandið
gerir þá kröfu til stjórnmálamanna að loforð í aðdraganda kosninga um
eflingu velferðarkerfisins, hækkun lægstu launa innan kerfisins og
leiðréttingu kynbundinna launa standist. Innan
aðildarfélaga Starfsgreinasambandsins er fjöldi fólks, aðallega konur,
sem vinnur við ræstingar og umönnun á ríkisstofnunum og stofnunum sem
háðar eru ríkisframlagi. Þetta starfsfólk hefur tekið á sig
kjaraskerðingar síðustu ár í formi lækkaðs starfshlutfalls og hófsamra
launahækkana miðað við verðbólgu.
Stór hluti þessarar
stéttar hefur ekki orðið var við neitt launaskrið og lækkað
starfshlutfall hefur ekki leitt af sér færri verkefni heldur hefur
starfsfólki verið gert að hlaupa hraðar fyrir lægri laun.Þá getur reynst
erfitt að bæta sér upp skert starfshlutfall með annarri vinnu og því
oft og tíðum um hreina kjaraskerðingu að ræða. Það er takmarkað hvað
fólk getur lagt á sig og afleiðingar niðurskurðar síðustu ár eru farnar
að koma fram í veikindum sem birtist í auknu álagi á sjúkrasjóði
verkalýðsfélaganna. Þetta aukna álag hefur orðið til þess að margir
sjúkrasjóðir þurfa að endurskoða úthlutun til félaga og skerða réttindi
þeirra.
Flóabandalagið (Efling, Hlíf og Verkalýðs—og sjómannafélag Keflavíkur
og nágrennis) lét gera könnun á raunverulegum tekjum sinna félaga og
kom þá í ljós að 21% svarenda voru með 200 þúsund krónur eða minna í
dagvinnulaun í ágúst síðastliðnum, þ.e. áður en síðustu kauphækkanir
komu til framkvæmda. Ef talan er greind eftir kynjum þá voru 27% kvenna
með laun undir 200 þúsund og 15% karla. Ungt fólk er þarna í meirihluta.
Ef þessar tölur eru skoðaðar út frá starfsgreinaum þá voru 40% þeirra
sem unnu við ræstingar með innan við 200 þúsund krónur í dagvinnulaun,
aðrir stórir hópar eru umönnun og mötuneyti. Ef skoðuð eru meðaltalslaun
dagvinnu þá eru tekjulægstu hóparnir í störfum á sviði umönnunar,
ræstinga auk leiðbeinenda, sem sagt stór hluti þess hóps sem sækjir laun
sín í opinbera sjóði.
Það skal engan undra að þetta er einmitt sá hópur sem er ósáttastur
við sín laun og hefur mestar áhyggjur af fjárhagsstöðu sinni sökum lágra
launa. Um 29% þeirra sem eru með heildartekjur undir 200 þúsundum hafa
þurft að leita aðstoðar vegna fjárhagslegrar stöðu sinnar á síðastliðnum
12 mánuðum. Þetta er sá hópur sem býr síst í eigin húsnæði (fjórðungur
býr í leiguhúsnæði og fjórðungur í foreldrahúsum) en greiðir að
meðaltali 115.358 krónur í húsaleigu. Þær kannanir sem hafa verið gerðar
á Norðurlandi og Austurlandi gefa vísbendingar um svipaða stöðu þar.
Það er ekki sæmandi fyrir ríki og sveitarfélög að kaupa vinnu
einstaklinga svo lágu verði að fólk geti ekki séð fyrir sér. Það er því
fagnaðarefni að stjórnmálamenn ætli að nýta svigrúm komandi ára til að
forgangsraða í þágu þeirra stétta sem halda uppi velferðarkerfinu.
