Framleiðni og raunlaun í þróuðum ríkjum

Það hefur hægt á vexti raunlauna á heimsvísu en á árinu 2013 nam vöxturinn 2%, sem 0,2 prósentustigi lægra en árið á undan. Hækkun launa er þannig enn langt undir því sem þekktist fyrir kreppu líkt og kemur fram í nýlegri skýrslu Alþjóðavinnumálastofnunarinnar (ILO), Global Wage Report. Þar kemur ennfremur fram að megindrifkraftur launavaxtar hefur átt rætur að rekja til nýmarkaðsríkja.

Þetta gefur til kynna lítinn vöxt launa í þróuðum ríkjum, en líkt og kemur fram í skýrslunni hafa laun staðið í stað í mörgum þróuðum ríkjum og dregist saman sumstaðar.

Skýrsluhöfundar vekja sérstaka athygli á stöðunni innan þróaðra ríkja, sérstaklega í ljósi þess að innan margra þeirra voru raunlaun lægri árið 2013 heldur en þau voru árið 2007 (t.d. í Grikklandi, Ítalíu, Japan, Spáni, Írlandi og Bretlandi). Lítil hækkun launa hefur þannig hægt á efnahagsbatanum í Evrópu, haldið niðri eftirspurn og skapað aðstæður fyrir verðhjöðnun.

Innan þróaðra ríkja hafa raunlaun ekki vaxið í takt við aukna framleiðni og hægur vöxtur launa hefur þannig orðið til þess að draga úr hlutfalli launa af verðmætasköpuninni á undanförnum tveimur áratugum. Þessi þróun er breytileg milli ríkja en líkt og bent er á í skýrslunni gætir töluverðra áhrifa af þróun stærstu hagkerfanna, þ.e. Þýskalands, Japans og Bandaríkjanna.

Nánari upplýsingar um skýrsluna gefur Róbert Farestveit hagfræðingur hjá ASÍ.